§14ـ ਤਮਾਸ਼ਾਗਾ-ਏ ਲਾਲਾ-ਜ਼ਾਰ
ਤਮਾਸ਼ਾ-ਗਾ-ਏ ਲਾਲਾ-ਜ਼ਾਰ,
"ਤਿਯਾਤਰ" ਪੇ ਮੇਰੀ ਨਿਗਾਹੇਂ ਜਮੀ ਥੀਂ
ਮਿਰੇ ਕਾਨ "ਮੂਜ਼ੀਕ" ਕੇ ਜ਼ੇਰ‐ਓ‐ਬਮ ਪਰ ਲਗੇ ਥੇ,
ਮਗਰ ਮੇਰਾ ਦਿਲ ਫਿਰ ਭੀ ਕਰਤਾ ਰਹਾ ਥਾ
ਅਰਬ ਔਰ ਅਜਮ ਕੇ ਗ਼ਮੋਂ ਕਾ ਸ਼ੁਮਾਰ
ਤਮਾਸ਼ਾ-ਗਾ-ਏ ਲਾਲਾ-ਜ਼ਾਰ!
ਤਮਾਸ਼ਾ-ਗਾ-ਏ ਲਾਲਾ-ਜ਼ਾਰ,
ਅਬ ਈਰਾਁ ਕਹਾਁ ਹੈ?
ਯੇ ਇਸ਼ਕ਼ੀ ਕਾ ਸ਼ਹਕਾਰ—"ਈਰਾਨ ਕੀ ਰੁਸ੍ਤਖ਼ੇਜ਼!"
ਅਬ ਈਰਾਁ ਹੈ ਇਕ ਨੌਹਾ-ਗਰ ਪੀਰ-ਜ਼ਾਲ
ਹੈ ਮੁਦ੍੍ਦਤ ਸੇ ਅਫ਼੍ਸੁਰ੍ਦਾ ਜਿਸ ਕਾ ਜਮਾਲ,
ਮਦਾਇਨ ਕੀ ਵੀਰਾਨਿਯੋਂ ਪਰ ਅਜਮ ਅਸ਼੍ਕ-ਰੇਜ਼,
ਵੋ ਨੌਸ਼ੀਰਵਾਂ ਔਰ ਜ਼ਰ੍ਦੁਸ਼੍ਤ ਔਰ ਦਾਰਿਯੂਸ਼,
ਵੋ ਫ਼ਰਹਾਦ‐ਓ‐ਸ਼ੀਰੀਂ, ਵੋ ਕੈਖ਼ੁਸਰਵ‐ਓ‐ਕੈਕ਼ੁਬਾਦ
"ਹਮ ਇਕ ਦਾਸ੍ਤਾਁ ਹੈਂ ਵੋ ਕਿਰ੍ਦਾਰ ਥੇ ਦਾਸ੍ਤਾਁ ਕੇ!
ਹਮ ਇਕ ਕਾਰਵਾਂ ਹੈਂ ਵੋ ਸਾਲਾਰ ਥੇ ਕਾਰਵਾਂ ਕੇ!"
ਤਾ-ਏ ਖ਼ਾਕ ਜਿਨ ਕੇ ਮਜ਼ਾਰ
ਤਮਾਸ਼ਾ-ਗਾ-ਏ ਲਾਲਾ-ਜ਼ਾਰ!
ਤਮਾਸ਼ਾ-ਗਾ-ਏ ਲਾਲਾ-ਜ਼ਾਰ,
ਮਗਰ ਨੌਹਾ-ਖ਼੍ਵਾਨੀ ਕੀ ਯੇ ਸਰ-ਗਿਰਾਨੀ ਕਹਾਁ ਤਕ?
ਕਿ ਮਂਜ਼ਿਲ ਹੈ ਦੁਸ਼ਵਾਰ ਗ਼ਮ ਸੇ ਗ਼ਮ-ਏ ਜਾਵਿਦਾਁ ਤਕ!
ਵੋ ਸਬ ਥੇ ਕੁਸ਼ਾਦਾ-ਦਿਲ‐ਓ‐ਹੋਸ਼-ਮਂਦ‐ਓ‐ਪਰਸ੍ਤਾਰ-ਏ ਰਬ੍ਬ-ਏ ਕਰੀਮ
ਵੋ ਸਬ ਖ਼ੈਰ ਕੇ ਰਾਹ-ਦਾਁ, ਰਹ-ਸ਼ਿਨਾਸ
ਹਮੇਂ ਆਜ ਮੋਹ੍ਸਿਨ-ਕੁਸ਼‐ਓ‐ਨਾ-ਸਿਪਾਸ!
ਵੋ ਸ਼ਾਹਂਸ਼ਹਾਨ-ਏ ਅਜ਼ੀਮ
ਵੋ ਪਿਂਦਾਰ-ਏ ਰਫ਼੍ਤਾ ਕਾ ਜਾਹ‐ਓ‐ਜਲਾਲ-ਏ ਕ਼ਦੀਮ
ਹਮਾਰੀ ਹਜ਼ੀਮਤ ਕੇ ਸਬ ਬੇ-ਬਹਾ ਤਾਰ‐ਓ‐ਪੂ ਥੇ,
ਫ਼ਨਾ ਉਨ ਕੀ ਤਕ਼ਦੀਰ, ਹਮ ਉਨ ਕੀ ਤਕ਼ਦੀਰ ਕੇ ਨੌਹਾ-ਗਰ ਹੈਂ
ਉਸੀ ਕੀ ਤਮਨ੍ਨਾ ਮੇਂ ਫਿਰ ਸੋਗ-ਵਾਰ
ਤਮਾਸ਼ਾ-ਗਾ-ਏ ਲਾਲਾ-ਜ਼ਾਰ
ਤਮਾਸ਼ਾ-ਗਾ-ਏ ਲਾਲਾ-ਜ਼ਾਰ,
ਅਰੂਸ-ਏ ਜਵਾਁ-ਸਾਲ-ਏ ਫ਼ਰ੍ਦਾ, ਹਿਜਾਬੋਂ ਮੇਂ ਮਸ੍ਤੂਰ
ਗੁਰਿਸ੍ਨਾ-ਨਿਗਹ, ਜ਼ੂਦ-ਕਾਰੋਂ ਸੇ ਰਂਜੂਰ
ਮਗਰ ਅਬ ਹਮਾਰੇ ਨਏ ਖ਼੍ਵਾਬ ਕਾਬੂਸ-ਏ ਮਾਜ਼ੀ ਨਹੀਂ ਹੈਂ,
ਹਮਾਰੇ ਨਏ ਖ਼੍ਵਾਬ ਹੈਂ, ਆਦਮ-ਏ ਨੌ ਕੇ ਖ਼੍ਵਾਬ
ਜਹਾਨ-ਏ ਤਗ‐ਓ‐ਦੌ ਕੇ ਖ਼੍ਵਾਬ!
ਜਹਾਨ-ਏ ਤਗ‐ਓ‐ਦੌ, ਮਦਾਇਨ ਨਹੀਂ,
ਕਾਖ਼-ਏ ਫ਼ਗ਼ਫ਼ੂਰ‐ਓ‐ਕੁਸਰਾ ਨਹੀਂ
ਯੇ ਉਸ ਆਦਮ-ਏ ਨੌ ਕਾ ਮਾਵਾ ਨਹੀਂ
ਨਈ ਬਸ੍ਤਿਯਾਁ ਔਰ ਨਏ ਸ਼ਹਰ੍ਯਾਰ
ਤਮਾਸ਼ਾ-ਗਾ-ਏ ਲਾਲਾ-ਜ਼ਾਰ!
§13. ਮਂਨ ‐ਓ‐ ਸਲਵਾ
I Too Have Some Dreams: N. M. Rashed and Modernism in Urdu Poetry
