§12ـ ਤੇਲ ਕੇ ਸੌਦਾਗਰ
ਬੁਖ਼ਾਰਾ ਸਮਰ੍ਕ਼ਂਦ ਇਕ ਖ਼ਾਲ-ਏ ਹਿਂਦੂ ਕੇ ਬਦਲੇ!
ਬਜਾ ਹੈ, ਬੁਖ਼ਾਰਾ ਸਮਰ੍ਕ਼ਂਦ ਬਾਕ਼ੀ ਕਹਾਁ ਹੈਂ?
ਬੁਖ਼ਾਰਾ ਸਮਰ੍ਕ਼ਂਦ ਨੀਂਦੋਂ ਮੇਂ ਮਦ-ਹੋਸ਼,
ਇਕ ਨੀਲਗੂਁ ਖ਼ਾਮੁਸ਼ੀ ਕੇ ਹਿਜਾਬੋਂ ਮੇਂ ਮਸ੍ਤੂਰ
ਔਰ ਰਹਰੌਓਂ ਕੇ ਲਿਏ ਉਨ ਕੇ ਦਰ ਬਂਦ,
ਸੋਈ ਹੁਈ ਮਹ-ਜਬੀਨੋਂ ਕੀ ਪਲਕੋਂ ਕੇ ਮਾਨਿਂਦ,
ਰੂਸੀ "ਹਮਹ ਊਸ੍ਤ" ਕੇ ਤਾਜ਼ਿਯਾਨੋਂ ਸੇ ਮਾਜ਼ੂਰ
ਦੋ ਮਹ-ਜਬੀਨੇਂ!
ਬੁਖ਼ਾਰਾ ਸਮਰ੍ਕ਼ਂਦ ਕੋ ਭੂਲ ਜਾਓ
ਅਬ ਅਪਨੇ ਦਰਖ਼੍ਸ਼ਂਦਾ ਸ਼ਹਰੋਂ ਕੀ
ਤਹਰਾਨ‐ਓ‐ਮਸ਼੍ਹਦ ਕੇ ਸਕ਼੍ਫ਼‐ਓ‐ਦਰ‐ਓ‐ਬਾਮ ਕੀ ਫ਼ਿਕ੍ਰ ਕਰ ਲੋ,
ਤੁਮ ਅਪਨੇ ਨਏ ਦੌਰ-ਏ ਹੋਸ਼‐ਓ‐ਅਮਲ ਕੇ ਦਿਲ-ਆਵੇਜ਼ ਚਸ੍ਮੋਂ ਕੋ
ਅਪਨੀ ਨਈ ਆਰ੍ਜ਼ੁਓਂ ਕੇ ਉਨ ਖ਼ੂਬ-ਸੂਰਤ ਕਿਨਾਯੋਂ ਕੋ
ਮਹਫ਼ੂਜ਼ ਕਰ ਲੋ!
ਉਨ ਊਂਚੇ ਦਰਖ਼੍ਸ਼ਂਦਾ ਸ਼ਹਰੋਂ ਕੀ
ਕੋਤਾ ਫ਼ਸੀਲੋਂ ਕੋ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰ ਲੋ
ਹਰ ਇਕ ਬੁਰ੍ਜ‐ਓ‐ਬਾਰ‐ਓ‐ਪਰ ਅਪਨੇ ਨਿਗਹਬਾਁ ਚਡ਼ਾ ਦੋ,
ਘਰੋਂ ਮੇਂ ਹਵਾ ਕੇ ਸਿਵਾ,
ਸਬ ਸਦਾਓਂ ਕੀ ਸ਼ਮੇਂ ਬੁਝਾ ਦੋ!
ਕਿ ਬਾਹਰ ਫ਼ਸੀਲੋਂ ਕੇ ਨੀਚੇ
ਕਈ ਦਿਨ ਸੇ ਰਹਜ਼ਨ ਹੈਂ ਖ਼ੀਮਾ-ਫ਼ਿਗਨ,
ਤੇਲ ਕੇ ਬੂਡ਼ੇ ਸੌਦਾਗਰੋਂ ਕੇ ਲਬਾਦੇ ਪਹਨ-ਕਰ,
ਵੋ ਕਲ ਰਾਤ ਯਾ ਆਜ ਕੀ ਰਾਤ ਕੀ ਤੀਰਗੀ ਮੇਂ,
ਚਲੇ ਆਏਂਗੇ ਬਨ-ਕੇ ਮੇਹਮਾਁ
ਤੁਮ੍ਹਾਰੇ ਘਰੋਂ ਮੇਂ,
ਵੋ ਦਾਵਤ ਕੀ ਸ਼ਬ ਜਾਮ‐ਓ‐ਮੀਨਾ ਲੁਂਢਾਏਂਗੇ
ਨਾਚੇਂਗੇ, ਗਾਏਂਗੇ,
ਬੇ-ਸਾਖ਼੍ਤਾ ਕ਼ਹਕ਼ਹੋਂ ਹਮ੍ਹਮੋਂ ਸੇ
ਵੋ ਗਰ੍ਮਾਏਂਗੇ ਖ਼ੂਨ-ਏ ਮਹਫ਼ਿਲ!
ਮਗਰ ਪੌ ਫੁਟੇਗੀ
ਤੋ ਪਲਕੋਂ ਸੇ ਖੋ ਦੋਗੇ ਖ਼ੁਦ ਅਪਨੇ ਮੁਰ੍ਦੋਂ ਕੀ ਕ਼ਬਰੇਂ
ਬਿਸਾਤ-ਏ ਜ਼ਿਯਾਫ਼ਤ ਕੀ ਖ਼ਾਕਿਸ੍ਤਰ-ਏ ਸੋਖ਼੍ਤਾ ਕੇ ਕਿਨਾਰੇ
ਬਹਾਓਗੇ ਆਂਸੂ!
ਬਹਾਏ ਹੈਂ ਹਮ ਨੇ ਭੀ ਆਂਸੂ!
—ਗੋ ਅਬ ਖ਼ਾਲ-ਏ ਹਿਂਦੂ ਕੀ ਅਰ੍ਜ਼ਿਸ਼ ਨਹੀਂ ਹੈ
ਇਜ਼ਾਰ-ਏ ਜਹਾਁ ਪਰ ਵੋ ਰਿਸ੍ਤਾ ਹੁਆ ਗਹਰਾ ਨਾਸੂਰ
ਅਫ਼੍ਰਂਗ ਕੀ ਆਜ਼-ਏ ਖ਼ੂਁ-ਖ਼੍ਵਾਰ ਸੇ ਬਨ ਚੁਕਾ ਹੈ—
ਬਹਾਏ ਹੈਂ ਹਮ ਨੇ ਭੀ ਆਂਸੂ,
ਹਮਾਰੀ ਨਿਗਾਹੋਂ ਨੇ ਦੇਖੇ ਹੈਂ
ਸੈਯਾਲ ਸਾਯੋਂ ਕੇ ਮਾਨਿਂਦ ਘੁਲਤੇ ਹੁਏ ਸ਼ਹਰ
ਗਿਰਤੇ ਹੁਏ ਬਾਮ‐ਓ‐ਦਰ
ਔਰ ਮੀਨਾਰ‐ਓ‐ਗੁਂਬਦ,
ਮਗਰ ਵਕ਼੍ਤ ਮੇਹਰਾਬ ਹੈ
ਔਰ ਦੁਸ਼੍ਮਨ ਅਬ ਉਸ ਕੀ ਖ਼ਮੀਦਾ ਕਮਰ ਸੇ ਗੁਜ਼ਰਤਾ ਹੁਆ
ਉਸ ਕੇ ਨਿਚਲੇ ਉਫ਼ਕ਼ ਪਰ ਲਡ਼ਕਤਾ ਚਲਾ ਜਾ ਰਹਾ ਹੈ!
ਹਮਾਰੇ ਬਰਹਨਾ‐ਓ‐ਕਾਹੀਦਾ ਜਿਸ੍ਮੋਂ ਨੇ
ਵੋ ਕ਼ੈਦ‐ਓ‐ਬਂਦ ਔਰ ਵੋ ਤਾਜ਼ਿਯਾਨੇ ਸਹੇ ਹੈਂ
ਕਿ ਉਨ ਸੇ ਹਮਾਰਾ ਸਿਤਮਗਰ
ਖ਼ੁਦ ਅਪਨੇ ਅਲਾਓ ਮੇਂ ਜਲਨੇ ਲਗਾ ਹੈ!
ਮਿਰੇ ਹਾਥ ਮੇਂ ਹਾਥ ਦੇ ਦੋ!
ਮਿਰੇ ਹਾਥ ਮੇਂ ਹਾਥ ਦੇ ਦੋ!
ਕਿ ਦੇਖੀ ਹੈਂ ਮੈਂ ਨੇ
ਹਿਮਾਲਾ‐ਓ‐ਅਲ੍ਵਂਦ ਕੀ ਚੋਟਿਯੋਂ ਪਰ ਅਨਾ ਕੀ ਸ਼ੁਆੇਂ,
ਉਂਹੀਂ ਸੇ ਵੋ ਖ਼ੁਰਸ਼ੀਦ ਫੂਟੇਗਾ ਆਖ਼ਿਰ
ਬੁਖ਼ਾਰਾ ਸਮਰ੍ਕ਼ਂਦ ਭੀ ਸਾਲਹਾਸਾਲ ਸੇ
ਜਿਸ ਕੀ ਹਸਰਤ ਕੇ ਦਰਯੂਜ਼ਾ-ਗਰ ਹੈਂ!
§11. ਹਮਹ ਊਸ੍ਤ
I Too Have Some Dreams: N. M. Rashed and Modernism in Urdu Poetry
